Różnice międzypokoleniowe mają duży wpływ na funkcjonowanie społeczeństwa. Determinują przekonania, wartości, a także życiowe dążenia i zakładane cele. W jakich obszarach różnice są najbardziej widoczne? Jak poszczególne kwestie wpływają na społeczeństwo jako całość?
Czym jest pokolenie?
Mianem pokolenia określa się zbiór osób, które urodziły się w tym samym okresie. Pierwotnie uznawano, że czas ten wynosi 25 lat. Obecnie jednak, dynamiczny rozwój świata sprawił, że okres ten się skrócił. Ludzie z jednego pokolenia posiadają przekonania ukształtowane przez podobne wydarzenia i spójny styl życia. Z reguły posiadają podobną postawę dotyczącą wielu kwestii, a ich hierarchia wartości (w różnych obszarach życia) również jest zbliżona. Jakie pokolenia możemy obecnie wyróżnić?
- Pokolenie Baby Boomers – to najstarsze osoby pozostające aktywne na rynku pracy. Urodzeni w latach 1946-1964 przeżyli okres PRL, który widocznie ich ukształtował.
- Pokolenie X – zalicza się do niego osoby urodzone po 1965 roku, ale przed rokiem 1979.
- Pokolenie Y – osoby urodzone w latach 1979-1995 określane jest również mianem millenialsów.
- Pokolenie Gen Z – osoby urodzone po 1995 roku charakteryzują się tym, że ich osobowość została ukształtowana przez nowe technologie.
Przekonania pokoleniowe – podobieństwa i różnice
Mianem przekonań pokoleniowych można określić normy, postawy i wartości, które charakteryzują osoby urodzone w określonym przedziale czasowym. Często ich źródłem są wydarzenia mające miejsce w danym okresie, a także styl życia i podobne wychowanie.
Większość osób pochodzących z jednego pokolenia podobnie podchodzi do interpretacji ważnych wydarzeń, które miały miejsce w czasach ich młodości. Zimna wojna czy rewolucja technologiczna ukształtowały w specyficzny sposób przekonania dotyczące wartości, polityki i bezpieczeństwa. Również wartości rodzinne są czymś, co spaja pokolenie. Osoby urodzone w czasach 1946-1964 cenią sobie wartości rodzinne, bliskość, kierują się określonymi rolami poszczególnych płci. Podczas, gdy millenialsi raczej dążą do równości oraz jak największej niezależności. W poszczególnych pokoleniach odmiennie uwidacznia się podejście do technologii i umiejętność zaakceptowania nowych rozwiązań.
Jednak istnieją również aspekty funkcjonowania, na które nie ma wpływu to, z jakiego pokolenia pochodzi dana osoba. Do takich kwestii można zaliczyć m.in. przekonania polityczne. Choć oczywiście uwidaczniają się ogólne tendencje, w tej kwestii społeczeństwa zawsze były podzielone. Podobnie wygląda kwestia związana z ochroną środowiska i ekologią.
Zaangażowanie polityczne w różnych pokoleniach
Jedną z dużych różnic uwidaczniających się między pokoleniami jest podejście do polityki. Baby boomers, czyli pokolenie wychowane w czasach zimnej wojny i znacznych przemian ustrojowych, cenią sobie tradycję i stabilność. Chętnie angażują się w kwestie polityczne i uczestniczą aktywnie w wyborach. Z kolei kolejne pokolenie, oznaczane literą X, z reguły sceptycznie podchodzi do wielu tradycyjnych tez politycznych. Osoby urodzone w latach 70. i 80. XX wieku szukają alternatywnych rozwiązań i są bardziej otwarte na zmiany związane z globalizacją.
Kolejne pokolenia, czyli millenialsi i pokolenie Z, angażują się w politykę w nieco inny sposób niż starsze osoby. Walczą o równość, angażują się w tematy społeczne i szukają innowacyjnych rozwiązań. Jednak tutaj jednoznaczne trendy nie są aż tak widoczne – wygląda to z dużej różnorodności światopoglądowej związanej m.in. z dynamiczną globalizacją.
Jak technologia i cyfryzacja zmieniły społeczeństwo?
W ostatnich latach społeczeństwo zostało zrewolucjonizowane ze względu na mające miejsce dynamiczne zmiany w sektorze technologii i cyfryzacji. Jakie obszary codziennego życia zmieniły się najbardziej?
- Komunikacja – aplikacje mobilne, e-maile, media społecznościowe – wszystko to ułatwia kontakt z ludźmi. Możliwe stało się nawiązywanie relacji z osobami z zupełnie odmiennych kultur.
- Dostęp do nowych informacji – wiedza i edukacja to obszary, które zostały zrewolucjonizowane. Platformy online oferują dostęp do wiedzy w każdym miejscu i czasie.
- Biznes i handel – przedsiębiorstwa mają dostęp do narzędzi umożliwiających im znaczne podniesienie zysków. Wynika to m.in. z globalizacji rynków i powstawania coraz to większej konkurencji.
- Styl życia – dzięki nowym możliwościom technologicznym, wiele osób na co dzień korzysta z zakupów internetowych, komunikatorów, a także pracuje zdalnie.
- Wydajność pracy – dzięki zautomatyzowaniu wielu procesów, praca w niektórych branżach stała się zdecydowanie bardziej wydajna.
- Bezpieczeństwo i prywatność – rozwój internetu wiąże się z wieloma korzyściami dla społeczeństwa. Jednocześnie jednak pojawiły się problemy związane z bezpieczeństwem danych i konieczne stało się budowanie społecznej świadomości.
Wyzwania wynikające z różnorodności pokoleniowej
Jednym z największych wyzwań jest komunikacja międzypokoleniowa. Poszczególne grupy wiekowe mają zróżnicowane sposoby komunikacji i często negatywnie podchodzą do alternatywnych rozwiązań. Starsze pokolenia zmagają się z problemem dotyczącym adaptacji do zmian. Z kolei młodsze osoby z entuzjazmem korzystają z nowych rozwiązań i innowacji.
Różnice pokoleniowe w dużym stopniu determinują funkcjonowanie społeczeństwa. Osoby w różnym wieku mogą wzajemnie wzbogacać swoje życie. Ważne jest jednak rozsądne podejście do dynamicznych zmian i wyrozumiałe szukanie porozumienia wśród zróżnicowanych przekonań.
